Grootschalige kinderarbeid, lange werktijden en lonen onder het minimum zijn gevonden tijdens een onafhankelijk onderzoek door de Fair Labor Association (FLA) naar de hazelnoot-toeleveringsketen van Nestlé in Turkije. Dit onderzoek werd gedaan als onderdeel van de voorwaarden voor het lidmaatschap van Nestlé bij de FLA. De bevindingen alsmede een actieplan met corrigerende maatregelen van Nestlé zijn te vinden op de website van de FLA. Een soortgelijke situatie met betrekking tot schendingen van arbeidsrechten kan worden verwacht in de toeleveringsketens van andere bedrijven die Turkse hazelnoten inkopen, zoals Ferrero, Mondelez, Unilever en Ahold. Maar deze bedrijven lijken nog minder te doen dan Nestlé om de situatie te verbeteren.

Na een documentaire over kinderarbeid in de Turkse hazelnotenproductie en diverse campagne-activiteiten van onder meer Stop Kinderarbeid, kwam de FLA in augustus 2011 op verzoek van Nestlé met de eerste onafhankelijke beoordeling over de kwestie. Op basis van de resultaten van deze evaluatie ontwikkelde Nestlé een actieplan dat in februari 2012 bij de FLA werd ingediend. Van alle bedrijven die hazelnoten uit Turkije inkopen is Nestlé het bedrijf dat het meest actief onderzoek doet naar de situatie en die probeert te verbeteren. Ondanks enkele positieve resultaten met betrekking tot de traceerbaarheid tot aan het landbouwbedrijf en bewustmaking op het niveau van de directe leveranciers lijkt het er echter op dat er nauwelijks verbetering is bereikt voor de arbeiders – volwassenen en kinderen – die de hazelnoten plukken.

Om de huidige arbeidsomstandigheden in hazelnoot-toeleveringsketen van Nestlé en de vooruitgang te evalueren die is geboekt bij de uitvoering van haar actieplan bracht de FLA in augustus 2013 onaangekondigde bezoeken aan leveranciers van Nestlé en hazelnoot-boerderijen in de Zwarte Zee regio. Tijdens de bezoeken bezocht een team 67 hazelnoot-boerderijen in Nestle’s toeleveringsketen in de Ordu-Giresun- en Akcakoca-regio’s (resp. 42 en 25 bezoeken).

Tijdens de bezoeken werden lokale arbeiders en migranten en hun gezinsleden, hazelnootverbouwers en arbeidsbemiddelaars geïnterviewd. De FLA beoordeling omvatte een onderzoek naar de interne controle en het verbetersysteem van Nestlé, via interviews met stafpersoneel van regionale directe toeleveranciers en beoordeling van de documentatie.

De bevindingen van de FLA beoordeling zijn schokkend:

•          Kwekers op bijna elke bezochte boerderij in Ordu en Giresun laten kinderen voor zich werken. De meeste zijn kinderen van seizioensmigranten die hun ouders vergezellen om geld te verdienen voor het gezin. 41% procent van de werknemers is jonger dan 18, en de helft daarvan jonger dan 15.

•          Op de boerderijen voeren kinderen, jongeren en volwassenen dezelfde gevaarlijke en inspannende taken uit en werken ze hetzelfde aantal uren. In de meeste boerderijen overschrijden de werkuren de lokale wettelijke limiet van 11 uur per dag. Meestal wordt gewerkt zonder rustdagen.

•          Op de boerderijen wordt geen administratie bijgehouden over de lonen/vergoedingen of werktijden. Vaak houden arbeidsbemiddelaars illegaal ongeveer 10% van het dagloon van een arbeider in als commissie. In 2013 heeft de lokale regering het dagloon bepaald op 35 Turkse lira (bijna € 12). Werknemers ontvangen minder dan het minimumloon na inhouding van de commissie. Overwerk wordt niet vergoed. Betalingen worden pas aan het einde van het seizoen gedaan.

•          Wat de gezondheid en veiligheid betreft: alle arbeiders op de boerderijen werkten zonder de juiste individuele beschermingsmiddelen. Er zijn geen EHBO-koffers of opgeleid personeel aanwezig om de werknemers bij te staan ​​in geval van een verwonding of blootstelling aan chemische stoffen. De door de kwekers beschikbaar gestelde woonruimtes van de migranten zijn ontoereikend wat betreft elektriciteit, water en ruimte.

Vervolgmaatregelen door Nestlé

In reactie op het onderzoek van FLA heeft Nestlé een verbeterplan ontwikkeld waarin FLA’s onderzoeksrapporten zijn meegenomen. Dit plan bevat de volgende actiepunten:

•          Nestlé is van plan om de lokale overheden en de ILO in de twee regio’s er bij te betrekken, en nauw samen te werken met de directe leveranciers om kwekers, arbeiders en arbeidsbemiddelaars bewust te maken van arbeidsnormen en de Nestlé Leveranciers Code. Dit zal worden bereikt door campagnes, verspreiding van een geïllustreerde Code in het Turks en gerichte trainingen.

•          Er zal een gratis nummer komen meldingen van niet-naleving van de Code, en er wordt een formeel klachtenloket ingesteld.

•          Er zal een zelfbeoordeling worden geïntroduceerd op kwekersniveau om regelmatig de eigen prestaties te kunnen evalueren; Nestlé’s interne controleteam zal toezicht houden op deze activiteit.

•          Nestlé is van plan om nauw samen te werken met lokale organisaties om een systeem op te zetten voor op kinderarbeid en werken aan alternatieven.

FLA zal Nestlé’s vooruitgang blijven controleren en en daarover openbaar rapporteren.

Reactie van Stop Kinderarbeid

Stop Kinderarbeid waardeert de bereidheid van Nestlé om een grondig onafhankelijk onderzoek te laten doen naar haar hazelnoot-toeleveringsketen en het feit dat de resultaten openbaar gepubliceerd worden. Stop Kinderarbeid is ook verheugd dat enkele resultaten zijn geboekt met betrekking tot de uitvoering van het actieplan van Nestlé, met name wat betreft de traceerbaarheid van de hazelnoten. Tachtig procent van Nestlé’s hazelnootaanbod uit Turkije terug kan nu worden gevolgd tot aan de boerderij.

Helaas blijkt duidelijk uit de evaluatie dat kinderarbeid nog steeds op grote schaal plaatsvindt. Daarnaast zijn er verschillende andere schendingen van arbeidsrechten, waaronder betaling onder het minimumloon, lange werkdagen en diverse gezondheids-en veiligheidskwesties.

Stop Kinderarbeid had niet verwacht dat deze problemen binnen twee jaar zouden worden opgelost, maar het aantal overtredingen is alarmerend en de corrigerende maatregelen lijken ontoereikend te zijn. Het lijkt erop dat op boerderijniveau slechts weinig of geen echte verbeteringen doorgevoerd zijn sinds het eerste onderzoek van FLA in 2011.

Nestlé geeft informatie over de FLA monitoring reports over kinderarbeid en arbeidsrechtenschendingen op haar website en heeft het voorgangsrapport (pdf) over kinderarbeid in de toeleveringsketen van hazelnoten uit Turkije gepubliceerd. Wij  zien deze transparantie als een belangrijk onderdeel van goed  MVO-beleid en uitvoering daarvan. Nestlé zet zeker stappen om de transparantie  van haar toeleveringsketen te verbeteren. Tegelijkertijd geven andere  bedrijven zoals Ferrero, Mondelez, Unilever en Ahold helemaal geen  informatie over hun hazelnoten uit Turkije. Hierdoor is het onduidelijk  of deze bedrijven uberhaupt iets doen om de problemen op het gebied van  kinderarbeid en andere arbeidsrechten in de Turkse hazelnootsector aan  te pakken.

Uit de verslagen begrijpen we dat de uitbanning van kinderarbeid de hoofdprioriteit blijft van Nestlé. Natuurlijk zijn we het er mee eens dat dit onmiddellijke aandacht vereist. Maar voor een effectieve uitbanning van kinderarbeid is het essentieel om ook de arbeidsvoorwaarden te verbeteren, zoals betere lonen. De meerderheid van de kinderarbeiders zijn kinderen van migranten die hun ouders vergezellen om te helpen een inkomen te verdienen voor hun familie. Maatregelen alleen gericht op de verwijdering van deze kinderen van de boerderijen zullen een negatief effect hebben op de migrantengezinnen en hun kinderen. Ze zouden ander werk kunnen gaan doen om het inkomensverlies te compenseren. Dus is de vraag is wat Nestlé en andere inkopende bedrijven zullen doen om de ouders te compenseren voor het verlies van de inkomsten van hun kinderen? Worden maatregelen genomen om de lonen tot een leefbaar loon niveau te verhogen? Is Nestlé bijvoorbeeld ook bereid om een hogere prijs te betalen voor de hazelnoten, zodat kwekers in staat zijn om hogere lonen te betalen aan de werknemers?