persbericht FNV/Arisa, 21 december 2021

73% van de Nederlanders vindt dat bedrijven geen natuursteenproducten mogen verkopen waarbij werknemers worden uitgebuit. Dat blijkt uit onderzoek door Ipsos dat in opdracht van FNV, CNV Internationaal en Arisa in december 2021 is uitgevoerd. In het merendeel van de steengroeven vinden echter nog misstanden plaats. Actie van bedrijven en politiek is nodig.

65% van de consumenten zou geen natuursteenproducten, zoals een keukenblad of badkamertegel, aanschaffen als de productie gepaard gaat met kinderarbeid of andere vormen van exploitatie. Onveilige werkplekken, lage lonen en in sommige gevallen zelfs kinderarbeid, zijn misstanden die regelmatig plaatsvinden in internationale toeleveringsketens van natuursteen. Bedrijven kunnen zich aansluiten bij het Initiatief TruStone, een initiatief waarin bedrijven, gemeenten, maatschappelijke organisaties en vakbonden samenwerken aan een verantwoorde natuursteensector.

Onvoldoende bedrijven lid van het Initiatief TruStone
Via het Initiatief TruStone kunnen bedrijven samen met hun toeleveranciers en andere organisaties de mensenrechtenrisico’s die gepaard gaan met de productie in kaart brengen en hierin stapsgewijs verbetering brengen. Niels van den Beucken, van Arte, een MKB-bedrijf dat ook is aangesloten: “Wij als kleine onderneming nemen graag onze verantwoordelijkheid. Helaas zijn we nog in de minderheid en dat blijft een uitdaging. Maar hoe meer bedrijven zich zouden aansluiten, hoe beter we samen kunnen optrekken om de sector te verbeteren.”

Verantwoordelijkheid gemeenten
De verantwoordelijkheid om verantwoorde productie van natuursteen te stimuleren ligt volgens Nederlanders zowel bij de bedrijven die natuursteen importeren en verwerken (69%) als bij de overheid (51%) en verkopers van natuursteenproducten (48%), zoals badkamerspecialist of doe-het-zelf winkel. Naast de verkoop aan particulieren wordt bij de inrichting van veel dorpspleinen, rechtbanken, treinstations of andere overheidsinstellingen ook gebruikgemaakt van natuursteen.

Gemeenten moet verantwoord aanbesteden
Van de respondenten in het onderzoek vindt 71% dat een gemeente alleen natuursteen mag inkopen dat op een verantwoorde manier is gemaakt en dat zij zich moeten verdiepen in de arbeidsomstandigheden die gepaard gaan bij het productieproces. De meeste Nederlanders (74%) vinden dat een gemeente het goede voorbeeld moet geven als het gaat om het inkopen van natuursteen. Op dit moment zijn zo’n 40 gemeentes aangesloten bij het Initiatief TruStone, waaronder Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen. Door zich aan te sluiten, kunnen gemeenten belangrijke informatie ontvangen die hen helpt bij het opstellen van een aanbesteding en het kiezen van de juiste leverancier. FNV, CNV Internationaal en Arisa roepen de (lokale) politiek op om hun verantwoordelijkheid te nemen.

Wettelijke verplichting in de maak
In het nieuwe regeerakkoord staat dat Nederland start met het opstellen van wetgeving die bedrijven verplicht om rekening te houden met mens en milieu. Sandra Claassen, directeur van Arisa: “Bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor de producten die zij verkopen of produceren. Nu zij hier binnenkort ook wettelijk toe verplicht worden én consumenten hier duidelijk naar vragen, is dit een uitgelezen moment om zich aan te sluiten bij het Initiatief TruStone.”